Malta – Polska -Ukraina a Biblioteka Narodowa.

 

Leopold Staff, Aleksander Fredro, Maria Konopnicka, Gabriela Zapolska, Artur Grottger, Kornel Makuszyński, Stanisław Lem, Kazimierz Górski, Zbigniew Herbert, Jan Parandowski, Adam Hanuszkiewicz, Halina Kunicka, Jacek Kuroń, Wojciech Kilar i Roksolana ...Polaków związanych z Ukrainą jest cały poczet.

Stefan Ittar urodził się we wsi Owrucz. (nazwisko jest pochodzenia perskiego i oznacza perfum). Większość życia spędził jednak we Włoszech, tam się ożenił z Rosanną, dochował się 9 dzieci oraz zyskał sławę wybitnego architekta. Najwięcej jego dzieł jest w Katanii, są to m.in. Porta Ferdinandea, Porta Garibaldi, Piazza di San Filippo, czy kościół Św. Trójcy. Mający stały kontakt z Sycylią Rycerze Joannici dowiedzieli się o zdolnym Polaku i zaproponowali mu pracę na Malcie. Kontrakt podpisany 13.12.1783 roku opiewał na 1500 scudi rocznie plus mieszkanie i zapłata za poszczególne dzieła. Następnie Wielki Mistrz Emmanuel De Rohan-Pulduc nadał mu tytuł Architetto della Religione 1787 roku i wtedy na dobre rozpoczęły się prace projektowe przy jego Opus Magnum czyli budynku Biblioteki Narodowej. Oprócz tego jest jeszcze ogromna Villa Agata we Floriana oraz budynki publiczne przy Strait Sreet. Dwóch synów podążyło z ojcem na Maltę i ich prace też tu są . Enrico był grawerem a można jego dzieła obejrzeć w Muzeum Katedralnym w Mdina. Dziełem Stefana jest na Malcie projekt nagrobka Angelo Emo – Admirała Floty Weneckiej – serce pochowane w kościele Marii Zwycięskiej oraz mapa Wielkiego Portu z Vallettą do obejrzenia w Muzeum Sztuki – MUŻA.

Stefan umiera 18.01.1790 i zostaje pochowany w kościele Ta Gezu w Valletta. Syn Stebastiano musi wejść w buty ojca. Zakończenie budowy to rok 1795 lecz napięcia wewnętrzne, upadek i wygnanie joannitów z Malty przez Napoleona w 1798 roku spowodowały że oficjalna inauguracja nastąpiła dopiero za kolejnej władzy - imperium brytyjskiego.

Właśnie dziś czyli 4.06 jest rocznica udostępnienia gmachu publiczności – okazją w 1812 roku były urodziny króla Jerzego III.

Imponujące wnętrze, tysiące woluminów w tym CAŁE archiwum joannitów jest tu zgromadzone. Dodam jeszcze że Napoleon nakazał je zniszczyć, by nikt nie upomniał się o dobra zakonu we Francji – dzielny bibliotekarz polecania nie wykonał i w nagrodę jest pochowany w kokatedrze.

Tamże dwukrotnie ambasada zorganizowała Narodowe Czytanie (Balladyny oraz Moralności Pani Dulskiej). Wstęp jest wolny – należy tylko przy wejściu okazać dokument tożsamości.